همایش بزرگداشت نام آوران کتابخانه ملی با محوریت تجلیل از زحمات استاد محمدتقی پوراحمد جکتاجی روزنامه نگار، محقق، شاعر و داستان نویس گیلک عصر روز یکشنبه با حضور هادی حق شناس استاندار گیلان و غلامرضا امیرخانی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در تالار مرکزی رشت برگزار شد.
به گزارش خط اول؛ غلامرضا امیرخانی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه‌های کشور در این مراسم با بیان اینکه استاد جکتاجی در زمینه گیلان شناسی آثار ارزشمندی دارد، اظهار داشت: این هنرمند گیلانی چند سالی هم در کتابخانه ملی منشأ آثار ارزنده‌ای بود و وظیفه ماست که از این سرمایه‌های ملی تجلیل کنیم.
وی ادامه داد: در سلسله برنامه‌های «بزرگداشت نام‌آوران کتابخانه ملی» که تاکنون برگزار شده، امروز اولین برنامه از این دست در خارج از استان تهران، برای رشت و استاد جکتاجی رقم خورده است.
امیرخانی اضافه کرد: آرامشی که در اقلیم گیلان وجود دارد، در آثار هنرمندان و سرایندگان این سرزمین نیز می‌بینیم و حتی کسانی که راجع به اینجا سروده‌اند هم به همین گونه است.
استاندار گیلان در این مراسم ضمن تقدیر از زحمات استاد جکتاجی، بر لزوم توجه به تمدن ایرانی اسلامی تاکید و خاطر نشان کرد: امروز تمدن در دنیا باروت و برج‌های بلندمرتبه نبوده و در کتاب، ادبیات و شعر و شاعری است، لذا باید گفت که تمدن به ایران و ایرانی و کشورهایی مثل ایران تعلق دارد.
هادی حق‌شناس با بیان اینکه زندگی بدون فرهنگ، موسیقی، فیلم، تئاتر، باورها و سنت‌ها معنا ندارد، اظهار کرد: صاحبان فرهنگ مردم بوده و خالقان فرهنگ نیز فعالان این حوزه هستند که باید آنان را ارج نهاد.
وی با اشاره به سابقه دیرین مردم دیار میرزا کوچک‌خان جنگلی در حوزه فرهنگ گفت: گیلان دارای سابقه دیرین فرهنگی است که در کشور زبانزد می باشد؛ در همین راستا وظیفه داریم این فرهنگ را به نسل های جدید انتقال دهیم.
استاندار گیلان ، کیفیت زندگی را مرتبط با حوزه فرهنگ دانست و بیان کرد: کیفیت زندگی به فرهنگ بستگی دارد، لذا این آمادگی در گیلان برای هرگونه حمایت از فعالان فرهنگی در بخش‌های مختلف وجود دارد.
«سیدهاشم موسوی»، استاد مردم‌شناسی دانشگاه گیلان هم در این مراسم با بیان اینکه مفاخر حافظه‌ی تاریخی هر سرزمین‌اند پیرامون شخصیت فرهنگی محمدتقی پوراحمد جکتاجی گفت: بی‌تردید پویایی، سرزندگی و شادابی گیلان‌پژوهی امروز، مدیون جکتاجی است؛ مردی که تمام وقت در گیلان و فرهنگ آن زندگی می‌کند و به تعبیر زنده‌یاد محمدعلی فروغی، استعداد ادای وظایف انسانیت به سرزمینش را به کمال داراست.
وی جکتاجی را مهم‌ترین چهره‌ی گیلان‌شناسی و نماینده‌ی شایسته‌ی فرهنگ گیلان نامید و خاطرنشان کرد: امروز هر کسی از هر جایی بخواهد درباره‌ی گیلان و تاریخ و سرزمینش بداند و بنویسد، باید به آثار و مکتب جکتاجی مراجعه نماید.
این استاد دانشگاه، جکتاجی را الگویی برای «زندگی در هوای فرهنگ» عنوان و تصریح کرد: هر کسی برای پژوهش در خصوص گیلان به ما کنشگران عرصه‌ی فرهنگ مراجعه کند، نخستین جایی که او را ارجاع می‌دهیم، محضر استاد جکتاجی است که نه تنها خشت اول گیلان‌شناسی روشمند، بلکه همچنان آخر گیلان‌شناسی است.
وی افزود: استاد جکتاجی در کارهای مردم‌شناسی خود، همچنان که به بیان لحظات زیستن و ثبت آن اصرار دارد، به درگیری و تعهد داشتن به زندگی بهتر برای افراد مورد مطالعه نیز روی می‌آورد.
وی سرمقاله‌های جکتاجی در «گیله‌وا» را نمونه‌ی اعلای کارهای مردم‌شناسی به‌عنوان انسانی‌ترین رشته‌ی علوم انسانی دانست و گفت: این همان آرمانی است که استاد جکتاجی را به سوی مردم‌شناسی درگیر می‌کشاند؛ یعنی وقتی مردم‌شناسی با احساس انسانی می‌تواند در دردهای مردمان مورد مطالعه‌ی خود مشارکت و برای کاهش دردهایشان به‌طور مؤثر و جدی اقدام کند.
دکتر موسوی تأکید کرد: این چهره‌ی ماندگار فرهنگ گیلان، همواره با کارهای مردم‌شناسی و مردم‌نگاری به زیست‌جهان مردم گیلان کمک کرده است.
او ادامه داد: جکتاجی به‌خوبی دریافته که مردم‌شناسی راه نجات ایران است و از این رو، مردم‌شناسی را راهی برای زیستن و بودن در این جهان انتخاب کرده است.
«محمدتقی پوراحمد جکتاجی» نیز در این آیین با قدردانی از دست‌اندرکاران گفت: تلاش من نه به‌خاطر مورد تجلیل قرار گرفتن، بلکه کوششی برای تولید مؤثر در حوزه‌ی کتاب و دنیای اطراف آن بود.
وی با اشاره به علاقه‌اش برای فعالیت در حوزه‌های کتاب، کتابداری، کتاب‌شناسی، تدریس کتابداری، مدیریت کتابخانه، نشر، کتاب‌فروشی و مطبوعات افزود: با ورود به کتابخانه ملی، در این جهان غرق شدم. جکتاجی یادآور شد: زمستان سال 1353 در کتابخانه ملی ایران استخدام شدم و سال 1356 به گیلان منتقل شدم. در فاصله‌ی نزدیک به سه سال، سه تألیف داشتم که تاریخچه‌ی کتابخانه ملی ایران اکنون جزو منابع شناخت این نهاد است.
وی با بیان اینکه با ورود به کتابخانه ملی دنیایم تغییر کرد، گفت: کتابخانه ملی ایران یکی از معدود جاهایی است که هنوز کلمه‌ی وزین “ملی” را حفظ کرده و این جای خوشنودی است.
جکتاجی با قدردانی از استاندار گیلان برای حضور در این مراسم تأکید کرد: تا زنده‌ایم باید پیگیر مطالبات به‌حق باشیم و از نقدهای غیرمنصفانه بپرهیزیم.
گفتنی است، محمدتقی پوراحمد جکتاجی که با نام ادبی «م. پ. جکتاجی» شناخته می شود، متولد ۱۳۲۶ در رشت است و سال‌ها در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران فعالیت داشته است. او اکنون به عنوان هفتمین چهره فرهنگی در فهرست «نام آوران کتابخانه ملی» معرفی شده؛ فهرستی که پیش از او نام‌هایی چون سیدعبدالله انوار، پوراندخت سلطانی شیرازی، محدث ارموی، کامران فانی، سیروس پرهام و مهدی محقق در آن به ثبت رسیده اند.
جکتاجی در کنار سابقه حرفه‌ای در کتابخانه ملی، حضوری پررنگ در شعر، داستان نویسی، روزنامه نگاری و گیلان پژوهی داشته و از چهره‌های اثرگذار فرهنگ بومی شمال ایران به شمار می رود. انتشار روزنامه «دامون»، نشریه فرهنگی «گیله وا» و مجموعه گران‌سنگ «گیلان نامه» از جمله فعالیت های شاخص اوست.
جکتاجی همچنین با مدیریت انتشارات «گیلکان»، زمینه انتشار ده‌ها عنوان کتاب از نویسندگان و پژوهشگران گیلانی را فراهم کرده است. کتاب تحلیلی «گیلان، استان آخر» از مهم ترین آثار او در زمینه بررسی مسائل و چالش‌های اجتماعی و فرهنگی استان گیلان محسوب می شود.