سازمان نظام مهندسی ساختمان به عنوان نهاد اصلی نظارت بر کیفیت ساخت و ساز و ارتقاء سطح فنی مهندسان، وظایف متعددی را بر عهده دارد. با این حال، در سال‌های اخیر، برخی از این نقش‌ها به ویژه در زمینه معیشت مهندسان به خوبی اجرا نشده و نیاز به توجه بیشتری دارد.
در حال حاضر، میانگین درآمد مهندسان از حداقل حقوق قانون کار نیز کمتر است. این موضوع در شرایطی است که هر ساله بر تعداد مهندسان دارای پروانه اشتغال افزوده می‌شود و بسیاری از آن‌ها با مشکلات مالی جدی مواجه‌اند. برخی از چالش‌های اصلی مهندسان از قرار زیرند:
⦁ کاهش درآمد: با افزایش هزینه‌های زندگی و رکود اقتصادی، درآمد مهندسان به طور قابل توجهی کاهش یافته است. در حالی که هزینه‌های مسکن و زندگی به شدت افزایش یافته، حقوق مهندسان به نسبت این هزینه‌ها افزایش چندانی نداشته است.
⦁ عدم حمایت بیمه‌ای: بسیاری از مهندسان فاقد بیمه تأمین اجتماعی مناسب هستند. این عدم پوشش بیمه‌ای باعث می‌شود که آن‌ها در برابر خطرات اقتصادی و شغلی آسیب‌پذیر باشند.
⦁ مشکلات ساختاری: ساختار فعلی سازمان نظام مهندسی نیاز به بازنگری دارد. بسیاری از اعضای جامعه مهندسی احساس می‌کنند که این سازمان نمی‌تواند به خوبی نماینده منافع آن‌ها باشد و نیازهای واقعی آن‌ها را در نظر نمی‌گیرد.
با این حساب، سازمان نظام مهندسی ساختمان می‌تواند با توجه به وظایف خود، نقش‌های مؤثری در بهبود معیشت مهندسان ایفا کند. برخی از این نقش‌ها عبارتند از:
⦁ تدوین تعرفه‌های واقعی: ضروری است که تعرفه خدمات مهندسی به گونه‌ای تنظیم شود که با هزینه‌های واقعی زندگی همخوانی داشته باشد. افزایش تعرفه‌ها می‌تواند به بهبود وضعیت مالی مهندسان کمک کند.
⦁ تقویت بیمه اجتماعی: ایجاد سیستم بیمه‌ای جامع برای حمایت از مهندسان در برابر خطرات اقتصادی می‌تواند یکی از راهکارهای مؤثر باشد. این بیمه باید شامل بیمه مسئولیت حرفه‌ای نیز باشد تا امنیت شغلی بیشتری برای آن‌ها فراهم آورد.
⦁ برگزاری دوره‌های آموزشی: برگزاری دوره‌های آموزشی مستمر برای ارتقاء دانش فنی و تخصصی مهندسان می‌تواند به افزایش کیفیت خدمات آن‌ها کمک کند و در نتیجه درآمد بیشتری را برایشان فراهم آورد.
⦁ تقویت ارتباطات بین‌سازمانی: ایجاد ارتباط مؤثر بین سازمان نظام مهندسی، شهرداری‌ها و وزارت راه و شهرسازی می‌تواند به تسهیل فرآیندها و کاهش موانع اداری کمک کند.
لذا برای رفع مشکلات معیشتی مهندسان، سازمان نظام مهندسی باید اقداماتی را انجام دهد. اقداماتی نظیر:
⦁ ایجاد مرکز مشاوره فنی: برقراری یک مرکز مشاوره فنی آنلاین که در آن متخصصان بتوانند به سؤالات فنی پاسخ دهند، می‌تواند به کاهش مشکلات روزمره مهندسان کمک کند.
⦁ توسعه برنامه‌های حمایتی: برنامه‌ریزی برای ایجاد صندوق‌های حمایتی یا تسهیلات مالی برای مهندسان تازه‌کار یا کم درآمد می‌تواند راهگشا باشد.
⦁ افزایش شفافیت مالی: سازمان باید فرآیندهای مالی خود را شفاف‌تر کند تا اعضا از نحوه توزیع منابع مالی آگاه شوند و احساس کنند که حقوق آن‌ها رعایت می‌شود.
در نهایت، اگرچه سازمان نظام مهندسی ساختمان وظایف متعددی دارد، اما توجه بیشتر به معیشت و شرایط اقتصادی مهندسان می‌تواند نقش مهمی در ارتقاء کیفیت زندگی آن‌ها داشته باشد. با اتخاذ تدابیر مناسب، این سازمان می‌تواند به عنوان یک حامی واقعی برای جامعه مهندسین عمل کند.
