تا همین چند سال اخیر، روانشناسی ورزشی بیشتر به جلسات حضوری با روانشناسان، تکنیک‌های ذهن‌آگاهی و آموزش‌های تصویری محدود می‌شد. اما امروزه، هوش مصنوعی (AI) وارد دنیای ورزش شده تا نقشی جدید در تحلیل روانی ورزشکاران ایفا کند. شاید عجیب به نظر برسد که یک الگوریتم بتواند میزان استرس، اضطراب، یا حتی اعتمادبه‌نفس یک ورزشکار را اندازه بگیرد، اما این اتفاق در حال وقوع است.

با توجه به اینکه ورزشکاران حرفه‌ای همواره در معرض استرس و فشارهای شدیدی قرار دارند، مسابقات حساس و مهم، انتظارات هواداران، آسیب‌دیدگی‌ها و حتی مسائل و مشکلات شخصی، همگی می‌توانند روی عملکرد آن‌ها تأثیر بگذارند. حالا بیایید تصور کنیم یک سیستم هوش مصنوعی بتواند با تجزیه و تحلیل داده‌ها، پیش از اینکه یک بازیکن دچار افت ذهنی و روحی شود، هشدار بدهد.

در ابتدا باید دید که عملکرد این تکنولوژی چگونه است؟

• تحلیل زبان بدن و حالات چهره: فوتبالیستی را تصور کنید که در پشت ضربه‌ی پنالتی قرار گرفته است. همه چیز عالی به نظر می‌رسد. اما آیا او واقعاً از درون آرامش دارد؟ نرم‌افزارهای پیشرفته‌ی هوش مصنوعی می‌توانند کوچک‌ترین تغییرات در حالات چهره و زبان بدن را ردیابی کرده و میزان استرس او را اندازه بگیرند. باشگاه‌های بزرگ اروپایی مثل منچسترسیتی و رئال مادرید، از این تکنولوژی استفاده می‌کنند تا متوجه شوند که کدام بازیکن از لحاظ ذهنی آماده‌ی زدن چنین ضربه‌ی سرنوشت‌سازی است.
• پردازش گفتار و تحلیل مصاحبه‌ها: لحن، تن صدا و انتخاب کلمات، اطلاعات زیادی درباره‌ی وضعیت ذهنی افراد ارائه می‌دهند. پژوهش‌های اخیر نشان داده‌اند که AI می‌تواند مصاحبه‌های ورزشکاران را تحلیل کرده و میزان اعتمادبه‌نفس یا اضطراب آن‌ها را تخمین بزند. برای مثال، در لیگ بسکتبال آمریکا (NBA) از این تکنولوژی برای پیش‌بینی عملکرد بازیکنان استفاده می‌شود. به این ترتیب، مربیان می‌توانند میزان آمادگی یک بازیکن برای بازی بعدی را تشخیص دهند.
• پایش خواب و وضعیت ذهنی: کیفیت خواب، یکی از مهم‌ترین و موثرترین فاکتورها در عملکرد ورزشکاران است. اما چطور می‌توان تشخیص داد که بازیکنی قبل از یک مسابقه‌ی مهم، خواب آرام و کافی داشته است؟ بسیاری از تیم‌های حرفه‌ای از لباس‌های مجهز به حسگر و هوش مصنوعی برای نظارت بر کیفیت خواب بازیکنان خود استفاده می‌کنند. این سیستم‌ها می‌توانند اختلالات خواب را شناسایی کرده و به مربیان هشدار دهند که یک بازیکن دچار کمبود یا کاهش کیفیت خواب شده و ممکن است در بازی آینده افت کند.

حالا این سوال مطرح می‌شود که آیا هوش مصنوعی (AI) می‌تواند جایگزین روانشناسان ورزشی شود؟ پاسخ این است: "خیر، اما می‌تواند به عنوان یک ابزار کمکی قدرتمند عمل کند".

بعنوان مثال هوش مصنوعی شاید بتواند اضطراب را در یک ورزشکار تشخیص دهد، اما هرگز توانایی این را ندارد که مانند یک فرد روانشناس، همدلی کرده، تأثیرات عاطفی بلندمدت را در نظر گرفته و یا راهکارهای شخصی‌سازی شده ارائه دهد. از این رو، هوش مصنوعی (AI)  و روانشناسان ورزشی در کنار یکدیگر می‌توانند ترکیب قدرتمندی بسازند؛ یکی برای تحلیل داده‌های دقیق و دیگری برای مداخله‌ی انسانی و درمان‌های مؤثر.

هوش مصنوعی همچنین قادر است تا حدود زیادی در پیش‌بینی و جلوگیری از اتفاقات پیش‌رو به کمک مربیان و ورزشکاران بیاید.

هوش مصنوعی (AI) قادر است با تحلیل داده‌های عملکردی و ذهنی، پیش‌بینی کند که چه زمانی یک ورزشکار ممکن است دچار افت وضعیت روانی شود. این موضوع به مربیان کمک می‌کند تا قبل از وقوع بحران، اقدامات لازم را انجام دهند.

با استفاده از داده‌های هر فرد، AI  می‌تواند تمرین‌های روانشناسی ورزشی ویژه‌ای، مخصوص همان شخص طراحی کند. بعنوان مثال برای یک ورزشکار که دچار استرس شدیدی است، تمرین‌های تمرکز و مدیتیشن پیشنهاد دهد.

یکی از بزرگترین چالش‌های ورزشکاران حرفه‌ای، فشارهای روانی است. AI می‌تواند از طریق تجزیه و تحلیل رفتار، داده‌های خواب و میزان فعالیت بدنی، علائم افسردگی را زودتر شناسایی کند و از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری نماید.

از آنجایی که در عصر تکنولوژی، همه روزه شاهد انواع جدیدی از همزیستی انسان و ماشین در دنیای مدرن هستیم، در ورزش حرفه‌ای نیز هوش مصنوعی دیگر یک ابزار لوکس و فانتزی محسوب نمی‌شود؛ بلکه به یکی از ارکان اصلی تحلیل عملکرد و وضعیت روانی ورزشکاران تبدیل شده است. اما در نهایت، این انسان‌ها هستند که تصمیم می‌گیرند. احساسات، انگیزه، و قدرت اراده چیزی است که هیچ الگوریتمی نمی‌تواند جایگزین آن شود. AI، مسیر را هموارتر می‌کند، اما همچنان این ذهن و قلب ورزشکاران است که سرنوشت آن‌ها را رقم می‌زند.