سند همکاری های ۲۵ساله ایران و چین پس ازچند سال رایزنی، مذاکره و بررسی کارشناسانه درسطوح مختلف، سرانجام درتاریخ هفتم فروردین ماه ۱۴۰۰ به امضای وزرای خارجه دوکشوررسید. صرف نظر از اجرای دقیق مفاد سند همکاری و باتوجه به اظهارنظرهای مختلف مخالفین و موافقین که این روزها درفضای حقیقی ومجازی کشورحتی خارج ازمرزها به آن پرداخته می شود ،ضروری است که به شفاف سازی متن وحاشیه این سند همکاری بیشترپرداخته شود. این سندراهبردی جامع بین ایران وچین صرفا یک نقشه راه در سطح کلان درحوزه های مختلف است و پیش درآمدی جهت مدون کردن قراردادهادربخشهای مختلف بمنظور رسیدن به اهداف استراتژیک درکشور می باشد. واضح ومبرهن هست که براساس اصل ۷۷قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران،کلیه عهدنامه ها،قراردادها وموافقت نامه های بین المللی،درکشورباید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد. تا زمانی که این سند درقالب قراردادهای متنوع به تصویب نمایندگان ملت نرسد قابلیت اجرایی نخواهدداشت. دربهمن ماه سال ۹۴ شی جین پینگ ریس جمهور چین به مناسبت پنجاهمین سالگرد برقراری روابط دیپلماتیک میان ایران وچین ودیدار بار رهبری و رئیس جمهور، بنیاد این سند همکاری پایه گذاری گردید. درحال حاضرجمهوری خلق چین، دومین قدرت اقتصادی جهان پس ازامریکا رادراختیاردارد وبابیش از ۴۷کشور دنیا قراردادهای همکاری دوجانبه دارد. چین یکی ازشرکای اصلی تجارت ایالات متحده امریکاست بطوریکه بدهی آمریکا تا سال ۲۰۲۰ به چین بیش از هزار میلیارد دلار رسیده است ودرسال میلادی گذشته،صادرات چین به امریکا بالغ بر۵۹۰میلیارددلار بوده است. بررسی های انجام شده ازحجم مطالبات چین و امریکا بیانگراین موضوع است تقریبا ۲۰ درصد از ۶۳ تریلیون دلار اوراق قرضه آمریکا دراختیار چین قراردارد، اما دولت مرکزی چین به دنبال استفاده از راهکارهای اقتصادی جهت کاهش حجم مطالباتش ازامریکاست این موضوع اقتدار اقتصادچین رانشان می دهد به عبارتی دیگر ماشه ی اقتصاد امریکا در دست چین می باشد! اقدام ایران درامضا سند همکاری با چین یک دستاوردمهم وارزشمنداست این امرنشانگر هوشمندی ،فراست ،زیرکی ومهم تر ازهمه واقع بینی مبتنی براراده تغییرنگاه دیپلماتیک ازغرب به شرق می باشد، بشرطی که دولتمردان بانگاه منافع محور براساس سه اصل عزت حکمت مصلحت ازحقوق ملت ما به بهترین شکل دفاع نمایند. ازطرفی ایران بعنوان کشورکلیدی وتاریخی وقدرت منطقه ای درمسیرجاده ابریشم ازظرفیتها وتوانمندیهای بالقوه وکم نظیردرحوزه های مختلف بویژه درحوزه نفت وانرژی و از سرمایه عظیم ونیروی انسانی جوان ونخبه بهره مند است که بایدازاین ظرفیتها بدرستی استفاده شود اما در این مقطع ازتاریخ کشور ما باخروج دولت وقت آمریکاازبرجام وعهدشکنی کشورهای غربی ومتعاقب آن وضع تحریمهای ناجوانمردانه ،سخت و طاقت فرسا بویژه درزمینه های اقتصادی ،حیات و معیشت مردم را سخت نشانه گرفته به طوریکه استمرار وضعیت تحریم شوندگی می تواند خسارات جبران ناپذیری به کشور و مردم ماتحمیل کند، مضاعف بر این عدم مدیریت صحیح و بعضا تصمیمات نادرست وعدم توجه به ظرفیتها وتوانمندیهای داخلی ازطرف دولتمردان، اثرتخریبی تحریم ها را دوچندان نموده است این تحریمهادرواقع زندگی رادرکلیه زمینه ها برمردم دشوارکرده، درچنین شرایطی سند همکاری ومتعاقب آن قراردادهای متنوع دربخشهای مختلف یک روزنه تنفس برای اقتصاد نحیف کشور ایجاد خواهد نمود . درنگاه بین المللی درحالیکه میزان تجارت رسمی ایران با چین درسال میلادی گذشته ۱۵میلیارد دلاربوده که این مبلغ درقبال تجارت کشورچین باایالات متحده امریکا بسیار اندک بوده بنظرمیرسد با اجرای سند راهبردی ایران وچین به بالاترین سطح ممکن برسد، دراین شرایط سخت وطاقت فرسای کشورکه بارفتارهای نسنجیده ونه چندان خردمندانه بعضی ازمسئولین ودشمنان ریزودرشت منطقه ای وبین المللی برای ملت مابه ارمغان آوردند این اقدام میتواند زمینه بهبود شرایط کشوردرتمامی زمینه ها بویژه درزمینه های اقتصادی باپیش فروش نفت ومحصولات پتروشیمی ومعدنی را فراهم سازد. براساس افق بلندمدت ۲۵ساله مبنی برهمکاری وسرمایه گذاری واجرای پروژه های امنیتی ،دفاعی،کشاورزی،اقتصادی، نفت وگازوانرژی مقرر گردید کشورچین ۴۰۰میلیارددلاردرایران سرمایه گذاری نماید درعوض ایران تخفیف های ویژه برای فروش نفت به چین قایل شود وعلاوه برتخفیف های فوق به قیمت جهانی ودرعین حال دوسال برای پرداخت خریدقیمت نفت وقت داده شود. باتوجه به امضای این سند همکاری مخالفین وموافقین زیادی درروزهای گذشته نظرات متفاوتی ابرازداشته اند که میتوان این افرادرادرسه گروه بشرح ذیل تقسیم نمود،
گروه اول: که عمدتا مخالف نظام هستند،که بیشتردرخارج کشورودرمقام اپوزسیون نظام فعالیت مینمایند،که بهره مندی ازشبکه های رسانه ای گسترده چه درفضای مجازی چه درفضای حقیقی سعی دراغوای افکارعمومی،سیاه نمایی امور،به طرح مسایلی چون فروش کشور،مستمره گی جدیدایران،قیاس باعهده نامه ترکمانچای،،،،،،میپردازند،به جرات میتوان گفت که ۹۹درصدازاین گروه حتی یکبارهم متن سندراهبردی رامطالعه نکرده اند،فقط به مخالفت واینده نامعلوم وتیره وتاراین توافق تاکیددارند، گروه دوم: ازاین سند همکاری استقبال وحمایت میکنند،دوجناح سیاسی کشور،اصلاح طلبان واصولگرایان ،ازاین دسته اند،چه آنانی که فریادمیزنند ظریف وروحانی خائن اند،وچه دولتمردان وبه اصطلاح اعتدالگرایان حمایتشان ازاین تفاهم جالب ودرخورتوجه هست، اصلاح طلبان ،اصولگرایان،ونیروهای ارزشی وانقلابی به جهت اینکه تفاهم نامه همکاری جزقراردادهای استراتژیک نظام جمهوری اسلامی خواهدبودبه این دلیل موردقبول همه این گروهاست، گروه سوم :نسبت به این تفاهم محتاط هستند،وعقیده دارند که باید درعمل بررسی شود،زمانی که این سند همکاری به قراردادتبدیل نشده،نبایدا ظهارنظر قطعی کرد،وهمه جوانب امردرنظرگرفته شود،این گروه میگویند باید سکوت وحوصله کرد،که چه اتفاقی می افتد،هیچ اقدام عملی تاکنون ندیدیم،بایدمنتظرکیفیت قراردادها باشیم،که اگردرجهت رشدوتعالی منافع ملت باشد،حمایت میکنیم اگرنشد اعتراض میکنیم،این گروه عقیده دارندکه این تفاهم تلنگری به امریکازده که اگرایران بتواند به شرق نزدیک شود،غرب مجبورخواهدشدکه درمناسبات باایران تجدیدنظرکند،این گروه معتقدنداین سندهمکاری میتواندگسست سیاسی که دربین نیروهای انقلاب رخ داده رابهم نزدیک کند، باهمه اوصاف نگارنده یکی ازدلایل موفقیت این توافق نگاه وتلاش دشمنان این مرزوبوم بویژه دولتمردان امریکا،وبعضا کشورهای مرتجع منطقه ای که با تبلیغات گسترده رسانه ای ،وفرافکنی از نوع دیپلماتیک سعی درجلوگیری ازتفاهم فوق وارتباط بیشترایران وچین درقالب سندقراردادبلندمدت ۲۵ساله رادارند،تاباتداوم واستمراروضعیت اقتصادی نامطلوب نارضایتی عامه مردم راتشدیدکنند،
امیدانکه درآینده ای نزدیک باتلاش وپشتکارواتخاذ تصمیمات عاقلانه ومدبرانه ضمن حفظ قداست وعظمت ملت بزرگ ایران،وپرهیزازهرگونه رفتارهای احساسی وهیجانی درروابط منطقه ای وبین المللی بارویکردمبتنی بر اصل «برد - برد»درزمینه همکاریهای دوحانبه حداقل آسایش وامنیت اقتصادی را برای ملت مابه ارمغان بیاورند.
