خودشان میگویند که عطر دلنشین چوب های جنگلی موجب دلبستگی عمیقشان با چوب شده است . سیما ریاحی و حمیده جمالی که این روزها اولین نمایشگاه مشترکشان از دست سازه های خلاقانه شان با چوب را در کافی شاپ باکا برگزار کرده اند ، دو تن از بانوان با اراده گیلانی هستند که با اکتشاف نقش و نگارهای چوب ، خالق آثار هنری شده اند. هنگامی که در نمایشگاه قدم می گذارید متوجه خواهید شد که آنها حتی از قطعات به ظاهر دور ریختنی عبور نکرده اند و با استفاده بهینه از این قطعات و رنگ آمیزی به هنر آفرینی محصولاتی برای تزئینات دکور ی پرداخته اند.
چند سالی است که کسب و کارهای خانگی رونق گرفته و منبع درآمدی برای خانواده ها محسوب می شود و زنان خلاق و هنرمند ایرانی عهده دار بخش عمده ای از کسب و کارهای خانگی هستند . شاید بسیاری بر این باورند که اره و رنده به دست گرفتن و سایش چوب ها به قدرت مردانه ای نیاز دارد و زنان برای این کارها ساخته نشده اند اما دختران نجار بسیاری چون سیما و حمیده ثابت کرده اند که قدرتمند هستند و می توانند با ظرافت دست هایشان به چوب ها فرم دهند.
در همین راستا به بهانه برگزاری اولین نمایشگاه دختران نجار برند چوب و چکال صفحه اینستاگرام تصمیم گرفتیم از مسیری که از ابتدا تا به اکنون طی کرده اند جویا شویم .
●از تحصیل تا علاقه ذاتی
حمیده جمالی در هنرستان رشته طراحی صنایع دستی خوانده است و این رشته را در گرایش هنرهای چوبی تا دوره کارشناسی در دانشگاه علمی کاربردی ادامه داده است. او می گوید رشته طراحی صنایع دستی با رشته های سفالگری ، قالی بافی ، چوب ، نقاشی، عکاسی در ارتباط است اما هنر صنایع دستی در ایران با کشورهای دیگر تفاوت دارد . در ایران هنر صنایع دستی در گرایش چوب بیشتر معرق ، منبت کاری ، مشبک سازی و سازهای سنتی را شامل می شود .
آثار او پیش از این نمایشگاه در دوره تحصیلی اش در مجتمع خاتم الانبیا (ص) رشت به نمایش در آمد. هنگامی که عضو انجمن عکاسان بود ، کارهای هنری او با محوریت چوب و نقاشی در اولین نمایشگاه به نمایش در آمد و در دومین نمایشگاه در سال ۸۷ آثار معرق و منبت کاری ، پیکرتراشی ، سازهای سنتی او دیده شد.
سیما ریاحی برخلاف حمیده جمالی ، رشته اش به هنر کار با چوب مرتبط نیست . او در دانشگاه به تحصیل در رشته شهرسازی پرداخته است و علاقه کار با چوب او را در این مسیر هدایت کرده است .
ریاحی سال ۸۰ مدیر داخلی آموزشگاه هنری مهر و ماه در تهران بود که به واسطه آشنایی با زوج معرق کاری با چوب و بافت های آن آشنا شد و پله پله بالا آمد و تا فراتر از معرق کاری پیش رفت .
● آغاز یک همکاری مشترک
سیما ریاحی که ابتدابه صورت فردی آغاز به کار کرده و جرقه ایجاد برند چوب و چکال را زده است درباره چگونگی گام گذاشتن در این مسیر توضیح می دهد: سال ۹۲ پس از اینکه با همسرم ازدواج کردم ، از تهران به رشت کوچ کردم . در همان ابتدا برای زیبایی محیط منزل ، مصنوعات چوبی و دکوری درست کردم که این اقدام مورد استقبال دوستان و خانواده قرار گرفت و سفارش هایی از اقوام گرفتم . قاب اولین چیزی بود که درست کردم و بعد از آن یک جا شمعی .
تصمیم گرفتم که کارم را گسترش دهم اما از آنجایی که بومی رشت نبودم احساس می کردم نمی توانم با مشتریان ارتباط برقرار کنم اما حمایت های همسرم منجر به این شد تا کارگاه کوچکی را در جاده سنگر بگیرم . پس از آن برای فروش محصولات تصاویرشان را در صفحه اینستاگرام آپلود می کردم و مادر همسرم نیز در این راه به من کمک کرد و سبب شد تا دایره ارتباطی من با مشتریان بیشتر شود و سفارش بگیرم .
ریاحی ادامه می دهد : هنگامی که با خانم جمالی آشنا شدم . با همدیگر تصمیم گرفتیم یک نمایشگاه برگزار کنیم . ایشان پیشینه کار با چوب دارند و همکار خوب و علاقمندی برای من هستند . ایشان از انجام کارهای این چنینی هراس ندارند و به نظرم این موضوع برای یک خانم خیلی خوب است که تلاش می کند در اجتماع حضور یابد .
حمیده جمالی که ۶ ماه است به خانم ریاحی ملحق شده است نیز توضیح می دهد: بعد چند سال وقفه بین درس خواندن ، به طراحی دکوراسیون داخلی روی آوردم و در رشته معماری تحصیل کردم . به تازگی با خانم ریاحی آشنا شدم و تصمیم گرفتیم ادامه مسیر را همراه شویم . پیش از کارهای من با چوب شامل معرق و منبت کاری بود اما در حال حاضر کارها تغییر کرده و به سمت طراحی دکوراسیون رفته است . پیش از این دست سازه هایم را از طریق اینستاگرام و تلگرام به فروش می رساندم و از آشنایان سفارش می گرفتم اما چون کارگاهی نداشتم نمی توانستم کارهای بیشتری را انجام دهم .
●طرح های ما ایده های خودمان است
درباره ایده و طرح های اولیه مصنوعات از دختران برند چوب و چکال می پرسم .
حمیده می گوید که طرح ها کپی نیستند و ما از نقوشی که روی چوب است تصویری به ذهن ما می رسد و با ایده خلاقانه منحصرانه آن را روی روی چوب پیاده می کنیم .
«چوب خاصیتی دارد که وقتی چوب را در دست می گیری ناخودآگاه از همه بافت های آن الهام های خاصی به ذهن روانه می شود» این را سیما اضافه می کند .
او توضیح می دهد که از محصولات خارجی ایده گرفته ایم اما تا کنون از طرحی کپی نکرده ایم زیرا دیگران هم مثل ما برای خلق یک اثر هنری وقت صرف کرده اند به همین دلیل علاقه ای نداریم که از الگوی کار دیگران استفاده کنیم.
● رضایت مشتریان
ریاحی که علاوه بر رشت مشتریانی از تهران و اصفهان دارد ، اظهار میکند مشتریان از کارها راضی بودند و در طول این مدت فقط یک بار مورد پسند مشتری واقع نشد و آن هم به این دلیل که اشتباه از من بود ؛ باید مشتری را با بافت چوب آشنا می کردم .
● مشاغل را زنانه و مردانه نکنیم
جمالی ادامه می دهد زمانی که به بعضی ها می گوییم ما کار نجاری انجام می دهیم برای آنها عجیب است که یک زن چگونه توانایی جابه جایی قطعات چوب را دارد .
ریاحی نیز تاکید میکند که هیچ کاری وجود ندارد که ما آن را به طور کامل زنانه یا مردانه بدانیم . از روز اول به علاقه خودم نگاه کردم و معتقدم اگر خلاقیت و علاقه داشته باشی می توانی از پس آن کار بر بیایی .
●آموزش و انتقال مهارت نجاری
ریاحی درباره انتقال دانش و مهارت خود به علاقه مندان این حرفه اظهار می کند : با این قضیه مشکلی ندارم . کار با چوب دو مشخصه اصلی دارد : علاقه و خلاقیت و بقیه مهارت ها جانبی هستند . چند بار در صفحه اینستاگرام چوب و چکال فراخوان دادم تا خانم های علاقه مند را برای همکاری جذب کنم اما باز خوردی نگرفتم . کسانی که در این راه ورود پیدا می کنند و قصد یادگیری دارند باید از کار با ابزارآلات نجاری نترسند.
●نیاز به حمایت های مالی و قانونی
حمیده جمالی می گوید در کنار سختی ها ، شیرینی هایی وجود دارد . ما به حمایت های مالی و مکانی برای فعالیت در داخل رشت احتیاج داریم چون کارگاه ما در جاده سنگر واقع شده و برای کار کردن باید مسافت طولانی را از رشت تا سنگر طی کنیم . رسیدن به قله موفقیت هدف ما است و مطئن هستم که به آن می رسیم .
ریاحی نیز اضافه می کند : هنوز به هدف نهایی نرسیده ایم و حمایت ها به برای رسیدن ما به هدف نهایی شتاب می دهد . وقتی خانمی وارد فضای نامتعارف نجاری می شود نیاز به یک سری حمایت ها دارد . نه اینکه تبعیض قائل شوند . حمایت های قانونی حق من است و دوست دارم داشته باشم و مجوز و پروانه کسب و کار بگیرم ، کارگاه را گسترش دهم و نیروهای بیشتری را جذب کنم و بتوانم آنها را بیمه کنم اما هیچ یک از این اتفاق ها نیفتاده است و ما همچنان با این مشکلات دست و پنجه نرم می کنیم .
●کلام آخر
ریاحی در پایان صحبت هایش می گوید : بانوان ایرانی از هیچ کاری نهراسند و دنبال علاقه شان بروند؛ اگر با عشق و قدرت و علاقه ظاهر شوند هیچ تبعیضی نمی تواند مانع پیشرفت آنها شود . خیلی خوشحال هستم که دو خانم دیگر در رشت کار نجاری انجام می دهند البته سعادت دیدار با آنها را نداشتم . خوشحالم که زنان موفقی هستند و خیلی خوشحال تر می شوم که علاوه بر ما ۴ نفر خانم های دیگری در هر رشته ای علاقه مند هستند مشغول به فعالیت شوند .
خوشحال هستم که در این راه حمایت های همسر و خانواده همسرم را داشتم و در پایان یک تشکر ویژه از مدیریت خوب کافی شاپ باکا دارم که برای چند روز یک طبقه از کافی شاپ شان را برای نمایش محصولات ما اختصاص داده اند .
