آیا در دنیا هم هنوز مهندسان ترافیک به دنبال ساختن پلهای جدید هستند؟ آیا پلهای جدید وضعیت ترافیک شهر رشت را بهتر میکنند؟ احتمالا همه موافقان و مخالفان پلهای جدید شهر رشت بر سر پاسخ این دو سوال باهم چالش اساسی دارند.
سوالاتی که برای جواب دادن به آنها، باید تعاریفشان را از “دنیا” و “بهتر شدن وضع ترافیک” با هم یکی کنند. چالش اول: اگر منظورمان از “دنیا”ی امروز، همان کشورهای پیشرفته ای است که شبکه معابر شهری شان کامل، مناسب و مهندسی شده است، باید گفت همانقدری که در مابقی چیزها شبیه آنها هستیم، در ترافیک هم با آنها سیاستهای یکسانی داریم.
درست است که امروزه تصمیمهای جدید حوزه ترافیک در کشورهای پیشرفته، دوران ساخت بزرگراه و پل و خیابان جدید را به پایان رسانیده است. اما چه کسی میتواند ادعا کند و رشت را با آنها همردیف بداند؟!
اگر موضوع این یادداشت درباره شهر شانگهای بود و شما در حال مطالعه به زبان چینی بودید(!) احتمالا نگارنده به سختی از افزایش عرض معابر و دو طبقه شدن بزرگراهها انتقاد میکرد.
اما واقعیت این است که هنوز رشت برای ساخت معابر تازه، کمربندی جدید و پلهای شهری، نه تنها اندکی جا دارد، بلکه به نسبت سایر شهرهای مشابه، بسیار هم عقب است.
چالش دوم: “بهتر شدن وضع ترافیک”. بسته به اینکه بعنوان مخاطب عام، چه میزان از تغییر، رضایت شما را جلب خواهد کرد، ممکن است پاسخ این سوال “بله” باشد. اما متخصصان ترافیک در تحلیلهایشان از شما خواهند پرسید که به ازای هزینه انجام شده، چقدر تغییر صورت خواهد گرفت؟
تأخیر کل و زمان سفر چقدر کاهش پیدا میکند؟ سرعت متوسط چقدر بالا خواهد رفت؟ دوره بازگشت سرمایه چقدر است؟ و…. بنابراین انتظار میرود حالا که قرار شده چند پروژه بزرگ ترافیکی اجرا شود، به اولویتهای جدیتری توجه شود و مشکلات بزرگتری مورد هدف قرار گیرند.
منتقدین بر این باورند که با توجه به تأمین بودجههای هنگفت این پروژهها، آن هم بر خلاف سیر حرکتی شهرداری رشت در سالهای گذشته و با تلاش شهردار و شورای شهر و احتمالا برقراری روابطی در سطح کشور و حضور تیمی از پیمانکاران مجرب و یکی از باسوادترین مهندسان مشاور استان، این پتانسیل به کار گرفته شده، میتوانست در طرحهای بهتر و برای حل مسایل جدیتری استفاده شود.
یکی از مهمترین استدلالهای منتقدان، اولویت پایین اجرای این پروژهها (تقاطعات آیت الله رودباری، باهنر، امام حسین(ع) و نیروی دریایی) با استناد به عدم وجود در فهرست تکالیف طرح جامع ترافیک رشت (مصوب وزارت کشور) است.
اگر بر این باورید که مصوبه وزارت کشور یک چیز مهم و لازمالاجرا است، یادآوری میشود که ثابت قدم، طرح خط ویژه اتوبوسرانی را بر اساس همین مصوبه وزارت کشور اجرا کرد و احمدی خیلی شیک و مجلسی در روز روشن آن را جمع کرد و آب از آب تکان نخورد!
واقعیت قضیه این است که سالها پیش یک عده نشستهاند و برای آینده ترافیکی رشت طرحهایی را مصوب کردهاند، که اگر کسی خواست دعای خیری برای پدر و مادرش بخرد و چند طرح ترافیکی در رشت اجرا کند، همان پروژهها را دنبال کند.
شوربختانه پول همان مطالعات مصوب وزارت کشور را هم خود شهرداری رشت پرداخت کرده است. و البته به قول شاعر صلاح ملک در این است که هرکه کار خویش کند!