نام ورزش ایران با اخلاق و منش پهلوانی آمیخته است. ورزشی که مکتب امثال پوریای ولی و جهان پهلوان تختی، به آن آوازه­ای فراتر از مرزها بخشیده­اند. هیچکس نمیداند حریف پوریای ولی چه کسی بود و کمتر کسی نام حریف تختی را در فینال مسابقات جهانی بیاد می­آورد اما این مرام پهلوانی آنها بود که برای همیشه جاودان شد. متاسفانه امروزه شاهد کمرنگ شدن حضور اخلاق پهلوانی در ورزش، یکی از مهمترین پارامترهایی که نیاز به آن شدیدا در ورزش ما احساس می­شود، هستیم. از سال 2010 به بعد که امین متوسل زاده جایزه پیر دوکوبرتن را بعنوان جوانمرد ترین بازیکن آن سال از رئیس کمیته بین‌المللی المپیک دریافت کرد، دیگر شاهد بدست آوردن چنین عناوینی در بین ورزشکاران ایرانی نبودیم. و این امر برای کشوری که ورزش آن به پهلوانی و جوانمردی شهره است، ابدا پسندیده نیست.

امروزه با وجود ازدیاد سایتهای شرطبندی و حضور پررنگ دلالها و واسطه­ها در ورزش ما، طبیعتا نمیتوان انتظار ورزشی پاک و بدور از حواشی اخلاقی را داشت ولیکن با صرف وقت و توجه برای سرمایه های آینده مملکت که امروزه دوران نونهالی و نوجوانی را سپری میکنند میتوان به آینده ای بس روشن­تر از چیزی که امروز شاهد آن هستیم، امید بست.

نام سیروس قایقران با افتخار و پهلوانی گره خورده است. کمتر کسی است که داستان خرید یخچال برای پیرزن فقیر را نشنیده باشد و به سبب همین خاکی بودن­ و انسانیت، همیشه از وی با احترام نام برده میشود.

کمکهای بدون چشمداشت و تلاشهای فراوان علی دایی جهت کمک رسانی به زلزله زده های کرمانشاه، علیرغم ناملایماتی که در حق وی صورت گرفت، هرگز از اذهان پاک نخواهد شد. زمانی که بسیاری از سلبریتی­ها و ورزشکاران بنام خود را بخواب خرگوشی زده یا اینکه عده­ای از افراد فرصت طلب مشغول سواستفاده از کمکهای مردمی به نفع خودشان بودند، شهریار فوتبال ایران فراتر از میدان مسابقه، مشغول خدمت کردن به افرادی بود که در روزگاری نچندان دور نام وی را فریاد می­کشیدند.

جادوگر فوتبال ایران، علی کریمی، نیاز به تعریف ندارد. بحق لقب اسطوره برازنده وی بخاطر عدم جلب توجه در ارائه خدمات بی­شائبه و حضور همیشگی­اش در کنار مردم است. 

از دستاوردهای آموزش رفتار جوانمردانه در ورزش به نوجوانان می­توان امید به داشتن جامعه­ای سالم و عاری از خشونت و رفتارهای ناپسند در آینده اشاره کرد.

اخلاق جوانمردانه در ورزش تا اندازه ای حائز اهمیت است که در کلاسهای تئوری مدرسه فوتبال بارسلونا، فلسفه­ای مبتنی بر فداکاری در هر شرایط به نوجوانان تدریس می­شود تا علاوه بر فوتبال، اخلاق ورزشی را نیز فرا بگیرند. احترام به داور مسابقه و به تیم مقابل، توقف بازی هنگام آسیب دیدگی بازیکن حریف، آشنایی با تاریخ باشگاه و احترام به پیشکسوتان در کنار آموزش فوتبال از اهداف مهم این باشگاه سرشناس می­باشد. در ویدئویی که در اینترنت منتشر شده میتوان مشاهده کرد که چگونه نوجوانان آکادمی باشگاه بارسلونا لاماسیا پس از غلبه بر تیم توکیو وردی ژاپن و کسب عنوان قهرمانی جام آکادمی­های جهان، علیرغم برنده شدن و دستیابی به عنوانی مهم و با ارزش، به جای جشن گرفتن و پرداختن به خوشحالی، مشغول دلداری دادن به بازیکنان ژاپنی شدند. و اینگونه است که آکادمی بارسلونا بازیکنان بزرگ و با اخلاقی همچون مسی، اینیستا، تیاگو، بوسکتس و فابرگاس را به دنیای فوتبال معرفی می­کند.

سال گذشته در مسابقات بین المللی شطرنج کاسپین کاپ به میزبانی ورزشگاه یادگار امام شهر رشت، بهسا مقصودی، هنگام مسابقه در حالی که برنده قطعی بازی بود، پس از مشاهده گریه رقیبش برای اینکه وی از شکست ناراحت نشود، از خیر پیروزی گذشت و به تساوی رضایت داد.آن دوره مسابقات نیز همانند مسابقات دیگر به اتمام رسید و امروز پس از گذشت نزدیک به یکسال، شاید کمتر کسی بیاد بیاورد که چه کسانی به مقام قهرمانی دست پیدا کردند. اما بسختی می توان برنده کاپ اخلاق را از یاد برد.

رفتار بزرگمنشانه این کودک هفت ساله، درس جوانمردی به تمام کودکان همسن و سال خودش و یادآور اهمیت منش پهلوانی به جامعه ورزش ما بود. رفتاری که در بین ورزشکاران ما از عنفوان کودکی باید به عادت بدل شود و فراگیر و منظم باشد.

بنظر نگارنده، ارزشهایی همچون احترام، تلاش، بلندهمتی، کارتیمی و فروتنی می­بایست بصورت بسیار جدی در دستور آموزش به نوجوانان ما در باشگاهها، کانونها و آکادمیهای ورزشی قرار گیرد تا علاوه بر قهرمان پروری، به پرورش و رشد اخلاق نیز پرداخته شود تا مکتب تختی ها و پوریای ولی ها را همچنان زنده نگاه داریم.